Drang naar Samenhang

Dit is een herhaling van aflevering 94, een van onze favoriete afleveringen. Vooral bedoeld voor onze nieuwe luisteraars, maar ook voor wie hem nog niet eerder heeft gehoord of hem nog een keer zou willen horen. Zeker in de roerige tijd waarin we nu leven is het belangrijk om goede gesprekken te (kunnen) voeren.We kletsen heel wat af met z’n allen en daardoor zou je haast vergeten hoe complex het voeren van een gesprek eigenlijk is. In deze aflevering gaan we dieper in op de functie van stiltes laten vallen tijdens een gesprek en het gebruik van de woorden ‘uh’ en ‘um’ (en het verschil daartussen). Tot slot gaan we in op een recent artikel waarin een groot aantal regels is opgesteld voor het voeren van een goed gesprek over een beladen onderwerp, de politiek. Want hoe moeilijk ook, het wordt pas echt lastig als we dit soort gesprekken niet meer zouden voeren. Onderzoek: Dr. Anita Eerland, prof.dr. Rolf ZwaanPresentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek: Rolf ZwaanBronnenClark, H.H., & Fox Tree, J.E. (2002) Using uh and um in spontaneous speaking. Cognition, 84, 73-111.Pickering, M.J. & Garrod, S. (2004). Toward a mechanistic psychology of dialogue. Behavioral and Brain Sciences, 27,169-190.Artikel Onze TaalArtikel VolkskrantEen compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen is hier te vinden.

Om je eigen persoonlijkheid te weten te komen, kun je een (online) test doen, of iemand bevragen die jou goed kent. Maar wetenschappers hebben recent ontdekt dat AI op basis van je gedrag op sociale media even goed jouw persoonlijkheid kan inschatten. De kennis over jouw persoonlijkheid wordt vervolgens gebruikt om je gepersonaliseerde berichten te laten zien, ook wel microtargeting genoemd. Hoe goed werkt microtargeting en waarom is het een probleem? En telt een gewaarschuwd mens voor twee? Je hoort het in deze aflevering van Drang Naar Samenhang. Presentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek: Rolf ZwaanBronnenCarrella, F., Simchon, A., Edwards, M., & Lewandowsky, S. (2025). Warning people that they are being microtargeted fails to eliminate persuasive advantage. Communications Psychology, 3 (15).. https://doi.org/10.1038/s44271-025-00188-8Simchon, A., Sutton, A., Edwards, M., & Lewandowsky, S. (2023). Online reading habits can reveal personality traits: Towards detecting psychological microtargeting. PNAS Nexus, 2(6), https://doi.org/10.1093/pnasnexus/pgad191Youyou, W., Kosinski, M., & Stillwell, D. (2015). Computer-based personality judgments are more accurate than those made by humans. Proceedings of the National Academy of Sciences, 112(4), 1036-1040.Zarouali, B., Dobber, T., De Pauw, G., & de Vreese, C. (2022). Using a personality-profiling algorithm to investigate political microtargeting: assessing the persuasion effects of personality-tailored ads on social media. Communication Research, 49(8), 1066-1091.Online persoonlijkheidstestEen compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen vind je hier.

Als het je maar niet lukt om af te vallen, minder aankopen te doen of vaker vlees te laten staan, zou dat vooral aan jezelf liggen. Je bent niet succesvol in het veranderen van je gedrag, omdat je onvoldoende zelfcontrole hebt. Dat blijkt echter maar een deel van het verhaal. Onze omgeving is vaak ook zo ingericht dat deze ons niet helpt om ons gedrag te veranderen. Ongezonde snacks zijn vaak goedkoop en makkelijk verkrijgbaar, producten zijn goedkoop en snel gekocht en het aanbod en de prijs van vleesvervangers laat nog te wensen over. Het aanpassen van onze omgeving - door onszelf of door anderen - kan ons helpen meer zelfcontrole uit te oefenen. Wij doken de studio in om deze nieuwe inzichten op het gebied van zelfcontrole te bespreken.Presentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek: Rolf ZwaanBronnenHofmann, W. (2024). Going beyond the individual in self-control research. Nature Reviews Psychology, 3, 56-66. https://doi.org/10.1038/s44159-023-00256-yEen compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen vind je hier.

Een nieuw en gevaarlijk virus waart rond. Je kunt je hier tegen beschermen met een vaccin. Om mensen te overtuigen zich in te laten inenten kun je ervoor kiezen om je te richten op het benoemen van de voordelen van het vaccin, of op de nadelen van het niet nemen van het vaccin. Als zender van de boodschap heb je hier een keuze en de keuze die je maakt wordt framing genoemd. Framing is een fenomeen dat in veel verschillende onderzoeksvelden en contexten wordt onderzocht. Wat weten we op basis van al die onderzoeken over de effecten van framing? Hoe komen die effecten tot stand? En hoe kun je zelf je bericht het beste verpakken als je mensen wilt beïnvloeden? We bespreken het allemaal in deze aflevering van Drang naar Samenhang.Presentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek: Rolf ZwaanBronnenFlusberg, S.J., Holmes, K.J., Thibodeau, P.H., Nabi, R.L., & Matlock, T. (2024). The psychology of framing: How everyday language shapes the way we think, feel, and act. Psychological Science in the Public Interest, 25(3), 105-161. DOI: 10.1177/15291006241246966Sibo Kanobana over de veranderende betekenis van woorden in taal, Universiteit van NederlandEen compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen vind je hier.

December, een maand van gezelligheid, lichtjes in het donker en samenzijn. Maar ook een maand waarin we druk zijn met het kopen, geven en ontvangen van cadeautjes. Waar komt die traditie vandaan? Wat zijn de effecten van het geven van cadeautjes? En hoe is het om ze te ontvangen? Ook hebben we in deze laatste aflevering van het jaar wat tips voor wie nog druk op zoek is naar het ultieme kerstcadeau. Zelf zouden we heel blij worden van een goede beoordeling op Spotify of ApplePodcasts. Fijne feestdagen! Wil je meer weten over de psychologie van feestdagen? Luister dan ook (nog een keer) naar aflevering 50! Presentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek: Rolf ZwaanBronnenAknin, L.B, Dunn, E.W., Proulx, J., Lok, I., & Norton, M.I. (2020). Does spending money on others promote happiness?: A registered replication report. Journal of Personality and Social Psychology, 119(2), e15-e26.Baskin, E., Wakslak, C.J., Trope, J., & Novemsky, N. (2014). Why feasibility matters more to gift receivers than to givers: A construal-level approach to gift giving. Journal of Consumer Research, 41(1), 169–182. https://doi-org.eur.idm.oclc.org/10.1086/675737Novotny, A. (2022). What happens in your brain when you give a gift? Park, S., Kahnt, T., Dogan, A. et al. (2017). A neural link between generosity and happiness. Nature Communications, 8, 15964. https://doi.org/10.1038/ncomms15964Een compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen vind je hier.

In deze aflevering verkennen we de fascinerende wereld van accenten. Van de invloed van een accent op hoe je wordt gezien tot de charme van een zangerig Italiaans of het prestige van Algemeen Nederlands – het komt allemaal voorbij. We bespreken hoe accenten ontstaan, welke vooroordelen eraan kleven, hoe de media hier handig gebruik van maken en hoe een accent kan bijdragen aan culturele trots en persoonlijke identiteit.Of je nu trots bent op je accent of het probeert af te leren, het blijft een belangrijk deel van je identiteit. Luister naar deze aflevering en ontdek hoe accenten ons dagelijks leven beïnvloeden!Presentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek: Rolf ZwaanBronnenBoduch-Grabka, K., & Lev-Ari, S. (2021). Exposing individuals to foreign accent increases their trust in what nonnative speakers say. Cognitive Science, 45:e13064. https://doi:10.1111/cogs.13064Grondelaers, S., van Hout, R., & van Gent, P. (2019). Re-evaluating the Prestige of Regional Accents in Netherlandic Standard Dutch: The Role of Accent Strength and Speaker Gender. Journal of Language and Social Psychology, 38(2), 215-236. https://doi.org/10.1177/0261927X18810730Grondelaers, S., van Hout, R., & van der Harst, S. (2015). Subjective accent strength perceptions are not only a function of objective accent strength. Evidence from Netherlandic Standard Dutch. Speech Communication, 74, 1-11. https://doi.org/10.1016/j.specom.2015.07.004.Khattat, T., Gutierrez, J., Tovar, E., Yang, G., Jackson, A., & Maldonado, E. (April 15, 2024). Language ideologies in animated films: Why does that character sound like that? Languaged Life. Nejjari, W., Gerritsen, M., van Hout, R., & Planken, B. (2020) Where does a ‘foreign’ accent matter? German, Spanish and Singaporean listeners’ reactions to Dutch-accented English, and standard British and American English accents. PLoS ONE, 15(4): e0231089. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0231089Rice, P. (February 2, 2006). Linguistic profiling: The sound of your voice may determine if you get that apartment or not. Washington University, Newsroom. Geluidsfragment Marciano Vink en Mario Been: https://www.youtube.com/watch?v=MtcTGy7oJas&ab_channel=ESPNNL.Een compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen vind je hier.

Online spelletjes met je vrienden, korte filmpjes van onbekenden en de nieuwste aflevering van je favoriete serie. Het aanbod van entertainment via digitale media is groter en toegankelijker dan ooit. Je zou denken dat we ons daardoor geen seconde meer hoeven te vervelen. Niets blijkt echter minder waar. We vervelen ons juist steeds vaker en lopen het risico om een chronisch gevoel van verveling te ontwikkelen. Waarom dit erg is en op welke manieren digitale media verveling juist verergeren in plaats van verminderen bespreken we in deze aflevering. Daarnaast duiken we in de wondere wereld van het organiseren van je besteklade.Presentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek: Rolf ZwaanBronTam, K.Y.Y., & Inzlicht, M. (2024). People are increasingly bored in our digital age. Communications Psychology, 2, 106. https://doi.org/10.1038/s44271-024-00155-9Een compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen vind je hier. Mocht je mee willen doen aan het onderzoek naar de besteklade, geef dan je indeling door via drangcast@gmail.com. We zijn benieuwd!

Het is 15 augustus 1971, nabij San Francisco, California, worden twaalf jonge mannen in de boeien geslagen en door de politie van Stanford afgevoerd naar Stanford County Jail. Nadat ze zijn ontluisd, krijgen ze gevangeniskleding met daarop een nummer, hun nieuwe naam. Twaalf andere jonge mannen, allemaal in een kakikleurig uniform met zonnebril en wapenstok bewaken de gevangenen. Gedurende twee weken zal het gedrag van deze 24 mannen in het kader van de wetenschap in de gaten worden gehouden. Althans, dat was de bedoeling. Op dag zes werd deze wereldberoemde studie noodgedwongen afgebroken. Al vrij snel zijn er kritische geluiden te horen. De studie zou niet ethisch zijn, de resultaten frauduleus en niet repliceerbaar. In deze aflevering bespreken we de opzet van, de fascinatie met en de (niet malse) kritiek op het Stanford Prison Experiment. Presentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek: Rolf ZwaanBronnenClark, H.H., Richard J. Gerrig, R.J. (1983). Understanding old words with new meanings. Journal of Verbal Learning and Verbal Behavior, 22(5), 591-608. https://doi.org/10.1016/S0022-5371(83)90364-X.Le Texier, T. (2019). Debunking the Stanford Prison Experiment. American Psychologist, 74,823-839. http://dx.di.org/10.1037/amp0000401Zimbardo, P., & Haney C. (2020). Continuing to Acknowledge the Power of Dehumanizing Environments: Responding to Haslam et al. (2019) and Le Texier (2019). AmericanPsychologist, in press. https://www.researchgate.net/publication/340470915_Continuing_to_acknowledge_the_power_of_dehumanizing_environments_Comment_on_Haslam_et_al_2019_and_Le_Texier_2019Reactie Le Texier op Zimbardo & Haney (2020) https://www.letexier.org/?The-SPE-Remains-Debunked-A-Reply-to-Zimbardo-and-Haney-2020Meer over het Stanford Prison ExperimentOfficiele website: https://exhibits.stanford.edu/speDas Experiment (Duitse film uit 2001 van Oliver Hirschbiegel over het Stanford Prison Experiment): https://www.imdb.com/title/tt0250258/The Stanford Prison Experiment (Amerikaanse remake): https://www.prisonexp.org/movieTrailer documentaire National Geographic: https://www.youtube.com/watch?v=igUQwX6vZRUEen compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen vind je hier. 

Wanneer je regelmatig meer dan één taal gebruikt, mag je jezelf twee- of meertalig noemen. Of je deze tweede taal nu van jongs af leert of op latere leeftijd, kennis van meer dan één taal is ontzettend handig. Naast de voordelen op het gebied van communicatie, zou tweetaligheid ook allerlei andere cognitieve voordelen bieden. In deze aflevering buigen we ons over de vraag hoe het tweetalige brein nu precies werkt, welke voordelen tweetaligen zouden hebben en of er ook nadelen kleven aan tweetaligheid. Daarnaast maakt een oude bekende een comeback. Presentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek: Rolf ZwaanBronGoral, M., & Hejazi, Z. (2021). Aphasia in multilingual patients. Current Neurology and Neuroscience Reports, 21(60). https://doi.org/10.1007/s11910-021-01148-5.Sulpizio, S., Del Maschio, N. Fedeli, D.. Abutalebi,J. (2020). Bilingual language processing: A meta-analysis of functional neuroimaging studies, Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 108,  834-853. https://doi.org/10.1016/j.neubiorev.2019.12.014.Een compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen vind je hier.