Share
Queerstorie - podcast o historii osób LGBT+
#44 Piotr Czajkowski
•
„Tragiczny i romantyczny”, pełen sprzeczności i wewnętrznych konfliktów. Kompozytor znany dziś głównie z baletów, choć jego dorobek artystyczny jest o wiele bogatszy. Nieśmiały introwertyk o rodzinnym usposobieniu, który jednak moralnym autorytetem nie był. Człowiek, który jednocześnie prowadząc otwarcie swoje queerowe życie i angażując się w kolejne homoerotyczne relacje, miłostki i romanse, sam padł ofiarą homofobii i cenzury trwającej w Rosji do dziś. Przed Wami odcinek o Piotrze Iljiczu Czajkowskim.
Postać Piotra Czajkowskiego zainspirowała nas do stworzenia serii o queerowych kompozytor(k)ach już prawie na początku naszej podcastowej działalności. Odcinek ten nagraliśmy bardzo niefortunnie, jakiś czas przed atakiem Rosji na Ukrainę. Stwierdziliśmy jednak po dwóch miesiącach, że opublikujemy go, pomimo obecnej sytuacji — czekanie z nim do końca (miejmy nadzieję, że jak najszybszego) wojny byłoby pewną hipokryzją. W mediach toczy się dyskusja na temat bojkotu kultury rosyjskiej; my postanowiliśmy nie bojkotować Piotra Czajkowskiego, którego historia jest także historią rosyjskiej homofobii i życia w opresyjnej heteronormie. Niech ten odcinek będzie także zwróceniem uwagi na sytuację osób LGBTQ+ w Rosji również współcześnie.
Bibliografia:
Alberge, D., "Tchaikovsky and the secret gay loves censors tried to hide”, w: "The Guardian”, 2018.
https://www.theguardian.com/music/2018/jun/02/tchaikovsky-letters-saved-from-censors-reveal-secret-loves-homosexuality?fbclid=IwAR3e5EkKhFCE8Qt1n-AlKD8QadvtcAU37clf27aHysyJDnVePZ5GIpPugVM
Holden, A., „Piotr Czajkowski: tragiczny i romantyczny”, [1998], tłum. Nawrot, B., Wydawnictwo ALDA, Warszawa, 1999.
Kostalevsky M., Pearl S.,Vaidman P. E. "The Tchaikovsky Papers. Unlocking the Family Archive”, Yale University Press, Londyn, 2018.
Poznansky, A., "Tchaikovsky's Suicide: Myth and Reality”, w: "19th-Century Music”,Vol. 11, No. 3, University of California Press, 1988.
Tchaikovsky, M., "The Life and Letters of Peter Ilich Tchaikovsky” [1904], tłum. Newmarch, R., University Press of the Pacific Honolulu, Hawaje, 2004.
Walker, S., "Tchaikovsky was not gay, says Russian culture minister”, w: "The Guardian”, 2013.
https://www.theguardian.com/music/2013/sep/18/tchaikovsky-not-gay-russian-minister?fbclid=IwAR0bBE7FXfZ_Ieqfk9k9ZlEk1KnLPfXYMm4ky5fQ1YkWdNG_WXqTxkwSx0g
https://en.tchaikovsky-research.net/
Postać Piotra Czajkowskiego zainspirowała nas do stworzenia serii o queerowych kompozytor(k)ach już prawie na początku naszej podcastowej działalności. Odcinek ten nagraliśmy bardzo niefortunnie, jakiś czas przed atakiem Rosji na Ukrainę. Stwierdziliśmy jednak po dwóch miesiącach, że opublikujemy go, pomimo obecnej sytuacji — czekanie z nim do końca (miejmy nadzieję, że jak najszybszego) wojny byłoby pewną hipokryzją. W mediach toczy się dyskusja na temat bojkotu kultury rosyjskiej; my postanowiliśmy nie bojkotować Piotra Czajkowskiego, którego historia jest także historią rosyjskiej homofobii i życia w opresyjnej heteronormie. Niech ten odcinek będzie także zwróceniem uwagi na sytuację osób LGBTQ+ w Rosji również współcześnie.
Bibliografia:
Alberge, D., "Tchaikovsky and the secret gay loves censors tried to hide”, w: "The Guardian”, 2018.
https://www.theguardian.com/music/2018/jun/02/tchaikovsky-letters-saved-from-censors-reveal-secret-loves-homosexuality?fbclid=IwAR3e5EkKhFCE8Qt1n-AlKD8QadvtcAU37clf27aHysyJDnVePZ5GIpPugVM
Holden, A., „Piotr Czajkowski: tragiczny i romantyczny”, [1998], tłum. Nawrot, B., Wydawnictwo ALDA, Warszawa, 1999.
Kostalevsky M., Pearl S.,Vaidman P. E. "The Tchaikovsky Papers. Unlocking the Family Archive”, Yale University Press, Londyn, 2018.
Poznansky, A., "Tchaikovsky's Suicide: Myth and Reality”, w: "19th-Century Music”,Vol. 11, No. 3, University of California Press, 1988.
Tchaikovsky, M., "The Life and Letters of Peter Ilich Tchaikovsky” [1904], tłum. Newmarch, R., University Press of the Pacific Honolulu, Hawaje, 2004.
Walker, S., "Tchaikovsky was not gay, says Russian culture minister”, w: "The Guardian”, 2013.
https://www.theguardian.com/music/2013/sep/18/tchaikovsky-not-gay-russian-minister?fbclid=IwAR0bBE7FXfZ_Ieqfk9k9ZlEk1KnLPfXYMm4ky5fQ1YkWdNG_WXqTxkwSx0g
https://en.tchaikovsky-research.net/
More episodes
View all episodes
51. Emilia Padoł i „Rodziewicz-ówna. Gorąca dusza”
43:50|Pomimo że nie publikujemy już regularnie, pewna książka skusiła nas do nagrania tego nieoczekiwanego odcinka. To oznacza, że być może wycofujemy się z tego całego „kończenia podcastu na wieczność” i będziemy tu jeszcze czasem wracać ;)„Rodziewiczówna. Gorąca dusza” Emilii Padoł ukazała się w lutym 2023 roku nakładem Wydawnictwa Literackiego. Trudno było się nie oprzeć, żeby nie nie zaprosić do rozmowy o tej wyjątkowej pisarce autorki jej biografii. I tak w lipcu 2023 spotkałyśmy się z Emilią w Podcastowni Krytyki Politycznej (osobom, ktore nam to umożliwiły, bardzo dziękujemy!) i nagrałyśmy dla was rozmowę. Poruszamy w niej oczywiście queerowe wątki z życia tej „butch polskiej literatury”. Rozmawiamy o jej tożsamości płciowej, zawiłościach jej związków romantycznych, a także o tym, dlaczego jej nieheteronormatywność nie była nigdy specjalnie negowana, w przeciwieństwie do choćby współczesnego jej przypadku Konopnickiej. Emilia Padoł odpowiada też na pytanie, czy Rodziewiczówna mogłaby być bohaterką podcastu „Bad Gays”, czyli podcastu o ciemnej stronie historii LGBTQ+. I na kilka innych pytań 🌸. miłego odsłuchu! 📞✨
#50 Queerowe mity i legendy
41:21|Każdx z nas zna historie pochodzące z greckiej i rzymskiej mitologii, w tym queerowe wątki, w które jest bogata. A przecież istniały jeszcze inne mitologie europejskie: nordycka, celtycka czy „nasza”, słowiańska. I choć opowieści te były konsekwentnie wymazywane wraz z szerzącą się w Europie chrystianizacją, a pozostałe źródła są znikome, da się w nich odnaleźć queerowe wątki. Mamy więc postaci wymykające się dzisiejszym tożsamościom i definicjom, przedziwne „gejowskie” ciąże, elementy średniowiecznego crossdressingu i dragu czy fascynujące obrzędy. Wszystko ze szczyptą magii. Choć nie zabraknie oczywiście historycznych kontekstów, m.in. wizyty w osadach Wikingów. 50. i ostatni odcinek Queerstorii jest już Wasz!Bibliografia:- Conner, Mariya, Randy, Sparks & Sparks, Mariya, "Cassell's Encyclopedia of Queer Myth, Symbol and Spirit", 1998, Londyn.- Cherici, "Celtic sexuality: power, paradigms, and passion", 1995.- Hallakarva,"The Vikings and Homosexuality" (https://sourcebooks.fordham.edu/pwh/gayvik.asp).- Słupecki, "Mitologia skandynawska w epoce wikingów", 2003, Kraków.- Rector, "Queer Identity in Norse Myth: Fact or Fanfic?", 2021 (https://www.catrector.com/post/queer-identity-in-norse-myth-fact-or-fanfic).- Franks, "5 incredibly queer Viking stories you probably haven’t heard before", 2022 (https://www.pinknews.co.uk/2022/05/07/viking-norse-gods-lgbtq/).- Franks, "Approaching Queerness In The Viking World", 2021 (http://www.historymatters.group.shef.ac.uk/queerness-viking-world/).-Lewandowska, "Słowiańskie wartości przedchrześcijańskie", 2020 (https://witia.squarespace.com/blogpl/nbspsowiaski-wartoci-przedchrzecijaskie)
#49 Pirackie opowieści
46:50|Po dłuższej przerwie wracamy z nowym odcinkiem. Nowym, choć wydobytym jak z pirackiego skarbca, bo nagranym jeszcze w wakacyjnej aurze, skłaniającej do przygód. W podcaście opowiadamy właśnie o przygodach, tych którymi wiel* z nas fascynowało się choćby w dzieciństwie – przygodach piratów (i piratek!) pełnych zwrotów akcji, dramatyzmu, poszukiwania wolności, rumu, poligamii i oczywiście queeru. A my próbujemy tropić ich ślady w historii. Ahoj przygodo!Bibliografia:Burg, B. R., "Sodomy and the Pirate Tradition: English Sea Rovers in the Seventeenth-Century Caribbean", New York University Press, 1995.Hall, J., „Get that booty: the swashbucking history of gay pirate”, „Melmagazine”, https://melmagazine.com/en-us/story/were-pirates-gay, 2021.Keegan, N., "Men and Matelotage: Sexuality and Same-Sex Relationships within Homosocial Structures in the Golden Age of Piracy, within Homosocial Structures in the Golden Age of Piracy, 1640-1720", 2021.Milne, A., „Inside Matelotage, The Same-Sex Partnerships Between Colonial-Era Pirates”, https://allthatsinteresting.com/matelotage?fbclid=IwAR2m2yxArZEDum99JHl_5V8TVHj2PgUeWejyJqZFrYwz2bhi5R7bT9HJWYI, 2020.Norton, R., „Lesbian Pirates: Anne Bonny and Mary Read”, „Lesbian history”, updated 14 June 2008, https://rictornorton.co.uk/pirates.htm.Sainsbury, S., „Gay pirates: An explanation to the frilly shirts?”, „Honi Soit.”, http://honisoit.com/2021/04/gay-pirates-an-explanation-to-the-frilly-shirts/, 2021.
#48 Marta Justyna Nowicka i „Słowacki. Wychodzenie z szafy"
59:44|Jakże inaczej mogłyby wyglądać lekcje polskiego, gdyby wiedza o nieheteronormatywności dwóch z trzech naszych romantycznych wieszczów stała się powszechną! Książka autorstwa Marty Justyny Nowickiej „Słowacki. Wychodzenie z szafy” to pierwszy krok w queerowaniu polskiego romantyzmu. Z autorką książki, specjalistką od Juliusza Słowackiego i doktorą nauk humanistycznych Uniwersytetu Gdańskiego porozmawialiśmy o najdziwniejszym z polskich wieszczów, który irytował się, gdy oświadczały mu się kobiety, za to gdy poznał w Rzymie Zygmunta Krasińskiego, zmienił się nie do poznania i chciał dzielić z nim każdą chwilę. Lubił pisać wielostronicowe opisy swoich stylizacji, przebierać w kobiece fatałaszki, a listy do matki podpisywać jako „córeczka Zosieńka”. A to tylko część odkrywania Julka, jakiego nie dane nam było poznać w szkolnych ławkach. Dziękujemy Marcie Justynie Nowickiej za tę fascynującą (i miejscami bardzo zabawną) opowieść, a także Krytyce Politycznej za udostępnienie nam podcastowni. Bardzo polecamy artykuł Marty Nowickiej „Godzina przekornej róży” opublikowany na łamach Dwutygodnika, w którym zgłębia XIX-wieczne relacje homospołeczne:https://www.dwutygodnik.com/artykul/10154-godzina-przekornej-rozy.html?fbclid=IwAR3UllMXOTPtA-gaeJbreMaAcn_mqyF5v3rpDqKYcgrCZJdorO3qt3dgcO8
#47 Danuta Gwizdalanka i „Uwodziciel. Rzecz o Karolu Szymanowskim"
44:18|Ostatni odcinek z naszej serii o queerowych kompozytor(k)ach poświęcamy jednemu z najbardziej wyuoutowanych polskich „homoseksualistów" w dwudziestoleciu międzywojennym, Karolowi Szymanowskiemu. O artyście rozmawiamy z dr muzykologii, Danutą Gwizdalanką, autorką książki „Uwodziciel. Rzecz o Karolu Szymanowskim” (Państwowe Wydawnictwo Muzyczne, 2021).W rozmowie staramy się nakreślić portret kompozytora, patrząc na niego z różnych perspektyw — uwodziciela i kochanka, egocentrycznego i narcystycznego artysty, a jednak oddanego rodzinie. Mówimy też o jego tożsamości narodowej, wpływie Italii na jego życie i twórczość, a także o mechanizmach władzy, które wpływały na jego życie, ale które też wykorzystywał do własnych celów.Zapraszamy do odsłuchu, komentowania i dzielenia się queerstoriami! A przede wszystkim dziękujemy pani Danucie Gwizdalance za czas i przeciekawą rozmowę ❤
#46 Fryderyk Chopin
52:53|Czterdziesty szósty odcinek podcastu Queerstorie poświęcamy jednemu z najsłynniejszych Polaków w historii — romantycznemu kompozytorowi, Fryderykowi Chopinowi. W rozmowie skupiamy się na jego życiu prywatnym, a szczególnie na listach artysty do Tytusa Woyciechowskiego i ich ch romantycznej relacji, a także na medialnej burzy, która rozpętała się w 2020 roku właśnie z powodu nagłośnienia zawartości owych listów. W tym przeglądzie prasowo-archiwistycznym przywołujemy również inne głośne sprawy, które oburzyły pół Polski, i które niestety idealnie ukazują homofobię panującą w naszym kraju.Bibliografia: Listy Chopina:https://chopin.nifc.pl/pl/chopin/list/669_do-tytusa-woyciechowskiego-w-poturzynieAmbroziak, A., „Chopin wychodzi z szafy? Polska jest mistrzem w przemilczaniu swojej historii” (Rozmowa z Krzysztofem Tomasikiem), w: „OKO.press”, 25. 12. 2020.https://oko.press/chopin-wychodzi-z-szafy-polska-jest-mistrzem-w-przemilczaniu-swojej-historii-wywiad/Oltermann P., Walker S., "Chopin's interest in men airbrushed from history, programme claims”, 25.11.2020.https://www.theguardian.com/music/2020/nov/25/chopins-interest-in-men-airbrushed-from-history-programme-claimsWeber M., "Chopin's Men”https://www.srf.ch/kultur/musik/late-outing-chopin-was-homosexual-and-nobody-should-knowZawadzka, A., „No i co z tego”, w: SLH 3/4 2014/2015 (str. 23- 41).Sprawa listów Chopina do Delfiny Potockiej:https://pl.wikipedia.org/wiki/Listy_Fryderyka_Chopina_do_Delfiny_Potockiej
#45 Andrzej Czajkowski
56:31|Andrzej Czajkowski nie cierpiał muzyki Piotra Czajkowskiego. Łączyło ich nazwisko, queerowość i talent muzyczny, dzieliło ich wszystko inne... Może pomijając trudny charakter, rozdarcie w sprawie własnej tożsamości seksualnej czy fascynację Szekspirem, spędzanie wolnego czasu na grze w brydża i spisywaniu tysięcy stron listów oraz dzienników. Andrzej nie chciał zapewne być przyćmiony przez rosyjskiego kompozytora i porównywany do niego. Szczególnie, że jego życiorys był nie mniej nadzwyczajny. Urodził się w Warszawie jako Robert Krauthammer, kilka lat przed II wojną światową. Przetrwanie jej zawdzięcza babci, Celinie*, która wyprowadziła go z getta i przez dwa lata ukrywała w szafie u obcych ludzi. Po wojnie Andrzej całe życie poświęcił grze na fortepianie. Młody geniusz już w 1955 r. został jednym z laureatów Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina, co rozpoczęło długi okres koncertowania po całym świecie. W tym samym czasie próbował „wyleczyć się” z „homoseksualizmu”, przez kilka dekad planował z przyjaciółką dziecko, a jednocześnie przeżywał kolejne silne zauroczenia i zakochiwał się w mężczyznach – z biegiem lat akceptując i coraz bardziej celebrując swoją queerowość.*w odcinku parę razy, nie wiedzieć czemu, zamieniliśmy imię Celiny na Cecylię, przepraszamy za zamieszanieokładka to zdjęcie z ok. 1966r. / TCHAIKOWSKY ESTATEBibliografia:Ferré, D. A.,”The Other Tchaikowsky - A Biographical Sketch of André Tchaikowsky", Labyrinth Enterprises, 2008.Krall, H., „Hamlet”, w: „Portret z kulą w szczęce i inne historie”, Polityka, 2008.Janowska, A. H., „…mój diabeł stróż. Listy Andrzeja Czajkowskiego i Haliny Janowskiej”, Warszawa, Wydawnictwo W.A.B., 2011.Tchaikowsky, A, "A Musician Divided: André Tchaikowsky in his Own Words”, red. Belina-Johnson, A., Londyn, Toccata Press, 2013.Wspomnienia wojenne Andrzeja Czajkowskiego z 1947 r. dla Żydowskiego Instytutu Historycznego: andretchaikowsky.com/miscellaneous/1947_testimony.pdf
#43 Wendy Carlos
42:29|Bohaterką drugiego odcinka serii o queerowych kompozytor(k)ach jest Wendy Carlos — pionierka muzyki elektronicznej, autorka ścieżki dźwiękowej do „Mechanicznej pomarańczy” czy „Lśnienia”, a także jedna z pierwszych kobiet w Stanach Zjednoczonych, która opowiedziała publicznie o swoim doświadczeniu transpłciowości 🏳️⚧ Słowami Wendy opowiadamy o jej docieraniu do prawdy o własnej tożsamości, długiej walce o nią, a także swoim głośnym coming-oucie na łamach ówcześnie skandalizującego magazynu... 🐰Dziękujemy naszym Patron(k)om za wsparcie 💗 zachęcamy innych do dołączenia do ich grona (nasz profil na Patronite: https://patronite.pl/queerstorie) 🤍 oraz, jak zwykle, zapraszamy do słuchania, komentowania i dzielenia się Queerstoriami 💙Bibliografia:Playboy Interview: (http://transascity.org/files/history/Carlos_Wendy_Playboy_Interview_1979.pdfRogers, J., "'She made music jump into 3D': Wendy Carlos, the reclusive synth genius","The Guardian", 11.11.2020 (https://www.theguardian.com/music/2020/nov/11/she-made-music-jump-into-3d-wendy-carlos-the-reclusive-synth-genius?fbclid=IwAR1r-PxoZdyY7xeP3N1itz2xDgxbOtBxcTwqubAc2DpmOmcA8VjOJMhrtgQ)Wyśmienita strona internetowa Wendy: https://www.wendycarlos.com/)Wywiady z Wendy, w których mowa jest o syntezatorach:https://www.youtube.com/watch?v=4SBDH5uhs4Qhttps://www.youtube.com/watch?v=Z3cab5IcCy8