Share

cover art for 84. Te pōti (Voting)

Everyday Māori

84. Te pōti (Voting)

Season 1, Ep. 24

In this episode, we explore a kōrero between two people about voting.


Episode dialogue:


Hēmi: Kua pōti rānei koe?

Āpera: Kāore anō. Ka pōti koe i a wai?

Hēmi: Kia pono, kei te whēangaanga au. Ko wai tāu e pōti ai?

Āpera: E aua hoki. Kei te ngākaurua hoki au.

Hēmi: Kāore anō au kia āta rangahau i ngā kaupapahere a tēnā pāti, a tēnā pāti.

Āpera: Ko tāua tāua. Kāore e kaha ana taku aro ki ngā mahi tōrangapū i tēnei pōtitanga whānui.

Hēmi: Engari ka pōti tonu koe, nē?

Āpera: E mea ana koe. Me pōti ka tika. Ki te kore, kāore aku take ki te whakahē i ngā mahi a te kāwanatanga.


The Everyday Māori Podcast is supported by Te Mātāwai as a part of its contribution to Maihi Māori - Kia ūkaipō anō te reo.

More episodes

View all episodes

  • 45. 105. Kua hia nei te roa? (How long has it been?)

    16:37
    In this episode, we explore a kōrero between two talking about how long it has been since they saw each other.Episode dialogue:Hēmi: E hoa, kua aua atu te wā! E pēwhea ana? Āpera: E pērā tonu ana, e hoa. Kua hia nei te roa?Hēmi: Kua rua tau pea. Māna, kua roa ake i tērā? Āpera: Āe pea. Heoi anō, e pēwhea ana koe?Hēmi: E tino ora ana. E pēwhea ana tā tātou tamaiti? Āpera: E tupu haere ana. Kei te kōhanga ia ināianei.Hēmi: E kī! Huhū ana te rere a te wā! Kāore e roa ka rite ki tōna pāpā te tāroaroa.Āpera: Ka rite hoki ki tōna pāpā te purotu.Hēmi: E kāo, Ka purotu kē atu!The Everyday Māori Podcast is supported by Te Mātāwai as a part of its contribution to Maihi Māori - Kia ūkaipō anō te reo.
  • 44. 104. He patapatai (A quiz)

    12:28
    In this episode, we explore a kōrero between two people doing a quiz.Episode dialogue:Hēmi: Ko whea te awa roa katoa i Aotearoa?Āpera: Ko Manawatū.Hēmi: E hē. Ko Waikato kē.Āpera: Aī! Tukua mai he pātai anō.Hēmi: Ko whea te maunga teitei katoa i Aotearoa?Āpera: Ko Rangitoto. Hēmi: E ta, nā wai i hē, ka hē kē atu. Ko Aoraki kē!Āpera: Tēnā tēnā, kia kotahi anō te pātai!Hēmi: Anei, ko whea te roto nui katoa i Aotearoa?Āpera: Ko Taupō.The Everyday Māori Podcast is supported by Te Mātāwai as a part of its contribution to Maihi Māori - Kia ūkaipō anō te reo.
  • 43. 103. Te moni (Money)

    16:22
    In this episode, we explore a kōrero between two people about money.Episode dialogue:Hēmi: Ko te īWaea hou tēnā?Āpera: Āna, kātahi tonu nei ka puta mai.Hēmi: He moni i kore! E whiua noa ihohia ana ki te takiwā.Āpera: Tā te ringapoto kōrero. Kāti te kaiponu i ō moni.Hēmi: E hoa, e penapenatia ana āku kei tūpono pā mai he mate.Āpera: He moni te moni, tukua, ka kore kua kore.Hēmi: Tā te heahea kōrero.Āpera: Ko koe ki tāu, ko au ki tāku.The Everyday Māori Podcast is supported by Te Mātāwai as a part of its contribution to Maihi Māori - Kia ūkaipō anō te reo.
  • 42. 102. I mea au ki te haere (I intended on going)

    19:42
    In this episode, we explore a kōrero between two people about intending to go to a birthday. Episode dialogue:Āpera: Kāore koe i tae ki te huritau o Emma inapō?Hēmi: Āe, kāore au i tae. I mea au ki te haere, engari i raru taku waka.Āpera: Ka mahue tō whakapā mai, kua tiki au i a koe.Hēmi: Kua tōmuri kē i taku hokinga ki te kāinga i te mahi. Heoi anō, i pai?Āpera: Tino! I reira te mahi a te tangata. He rongonui tō tāua hoa. Hēmi: E mea ana au ki te toro i a ia i tēnei rā, kei te pīrangi haere mai koe?Āpera: Kāo, haere koe. Kei te hemo au i te kaha o taku patu pounamu inapō.The Everyday Māori Podcast is supported by Te Mātāwai as a part of its contribution to Maihi Māori - Kia ūkaipō anō te reo
  • 41. 101. Te mutunga wiki e heke mai nei (This coming weekend)

    17:10
    In this episode, we explore a kōrero between two people about this coming weekend.Episode dialogue:Hēmi: He aha tāu hei te mutunga wiki e heke mai nei?Āpera: Atu i tēnei rā, tae atu ki te Rātapu, he whakatā. Hēmi: Maringanui koe. Nōwhea au e wātea ki te whakatā.Āpera: Me whakatā koe, kua nui kē ō mahi i ngā rangi kua taha ake nei.Hēmi: Hei te Rātapu e tū mai nei peka mai ai te whānau. Nō reira, me whakarite te whare.Āpera: Mai mai, koirā tō āhua, ka kimihia e koe he take hei mahi māu.Hēmi: Mai mai, koirā tō āhua, he noho noa iho. E hoa, tama tū, tama ora, tama noho, tama mate.The Everyday Māori Podcast is supported by Te Mātāwai as a part of its contribution to Maihi Māori - Kia ūkaipō anō te reo.
  • 40. 100. I te kīhini (In the kitchen)

    21:21
    In this episode, we explore a kōrero between two people about preparing food in the kitchen. Episode dialogue:Āpera: E hoa, māu au e āwhina ki te whakarite i ngā kai?Hēmi: Āe, māku koe e āwhina. Māu au e tohutohu, nē.Āpera: Tēnā, pīhorengia ngā rīwai nei.Hēmi: Ka pai. Kia mutu tēnei, me aha?Āpera: Me horoi ki te wai, ka tapatapahi ai ki tētahi naihi koi.Hēmi: Me pēwhea te nui?Āpera: Me rite pea ki te pōro korowha te nui.Hēmi: Ka pai. Kua oti i a au ngā rīwai nei te tapahi.Āpera: Makaia atu ki te kōhua ināianei, ka waiho ai kia koropupū. Nā, me tapahi ngā riki ināianei.Hēmi: Ā, he aha tāu? Āpera: He tohutohu i a koe.The Everyday Māori Podcast is supported by Te Mātāwai as a part of its contribution to Maihi Māori - Kia ūkaipō anō te reo.
  • 39. 99. Te hongi (Pressing noses in greeting)

    21:12
    In this episode, we explore a kōrero between two people about hongi - pressing noses in greeting.Episode dialogue:Āpera: He aha tātou e hongi ai ka tūtaki ana tātou ki a tātou?Hēmi: E whakautu ai au i tēnā pātai, me hoki ō tāua whakaaro ki a Tāne rāua ko Hineahuone.Āpera: Ko Tāne te atua nāna a Hineahuone i hanga, nē?Hēmi: Āna, i te kimi a Tāne i te uwha, nā konā ia i hanga ai i a Hineahuone.Āpera: Ko ia te wahine tuatahi? Hēmi: Koia, ā, ka mutu tā Tāne hanga i a Hineahuone, ka pā tōna ihu ki tō Hineahuone.Āpera: Ā, ka hongi rāua.Hēmi: Āe, me te aha, ka tihe, kātahi ka ora mai a Hineahuone. Mai i tērā wā, ā mohoa nei, ka hongi tātou ka tūtaki ana tātou ki a tātou.The Everyday Māori Podcast is supported by Te Mātāwai as a part of its contribution to Maihi Māori - Kia ūkaipō anō te reo.
  • 38. 98. And (Different ways to say ‘and’)

    18:27
    In this episode, we explore a kōrero between two people about different ways to say 'and' in te reo Māori.The Everyday Māori Podcast is supported by Te Mātāwai as a part of its contribution to Maihi Māori - Kia ūkaipō anō te reo.Episode dialogue:Āpera: Kua tae kōrua ko Ani ki Hawai’i?Hēmi: Āe, i tae māua ki reira i tērā tau me te tau i mua atu i tērā.Āpera: Nā, i pēwhea ki a kōrua?Hēmi: He ātaahua te wāhi rā, he ātaahua hoki ngā tāngata o reira.Āpera: Ka haere mātou ko ōku hoa ki reira, ā, ka haere hoki mātou ki Tahiti. He kupu āwhina āu?Hēmi: Ko wai mā koutou ka haere?Āpera: Ā, ko Mere mā.Hēmi: Kāti, me haere koutou ki Oahu me Hawaii. He rerekē ngā motu e rua.Āpera: Ka pai.Hēmi: Ka mutu, whakahokia mai he tiakarete makekemia, he hinu niu, he kawhe Kona hoki māku.
  • 37. 97. Tonu (Different ways to use ‘tonu’)

    17:53
    In this episode, we explore a kōrero between two people about different ways to use the word 'tonu'.The Everyday Māori Podcast is supported by Te Mātāwai as a part of its contribution to Maihi Māori - Kia ūkaipō anō te reo.Episode dialogue:Hēmi: He tokomaha ngā tāngata kua tae mai ki te hui nei.Āpera: He tika tonu! Kī tonu te marae i te tangata.Hēmi: Waihoki, kei te haere tonu mai ētahi. Āpera: I nē! Kua pau tonu ngā tūru. Hēmi: I taku kitenga i te marea, mōhio tonu au ka pēnei.Āpera: Ka haere au ināia tonu nei ki te tiki i ētahi atu i te whare.Hēmi: Ka pai koe. He rite tonu tō āwhina mai.quite right!. still, continues, unceasing, continuously, simply - a manner particle that denotesvery, indeed, exceedingly, indeed, even, in fact, right, just, really, only - used to intensify or to emphasise. Often used with statives and adjectives. continuance, permanence or exactness and follows immediately after the word it applies to.almost, just about, virtually. as soon as, immediately, promptly, forthwith, without difficulty - expresses the idea of immediacy, without delay or with little need for effort.right now, instantly, this instant.always, all the time, continually (when following rite).