Drang naar Samenhang

December, een maand van gezelligheid, lichtjes in het donker en samenzijn. Maar ook een maand waarin we druk zijn met het kopen, geven en ontvangen van cadeautjes. Waar komt die traditie vandaan? Wat zijn de effecten van het geven van cadeautjes? En hoe is het om ze te ontvangen? Ook hebben we in deze laatste aflevering van het jaar wat tips voor wie nog druk op zoek is naar het ultieme kerstcadeau. Zelf zouden we heel blij worden van een goede beoordeling op Spotify of ApplePodcasts. Fijne feestdagen! Wil je meer weten over de psychologie van feestdagen? Luister dan ook (nog een keer) naar aflevering 50! Presentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek: Rolf ZwaanBronnenAknin, L.B, Dunn, E.W., Proulx, J., Lok, I., & Norton, M.I. (2020). Does spending money on others promote happiness?: A registered replication report. Journal of Personality and Social Psychology, 119(2), e15-e26.Baskin, E., Wakslak, C.J., Trope, J., & Novemsky, N. (2014). Why feasibility matters more to gift receivers than to givers: A construal-level approach to gift giving. Journal of Consumer Research, 41(1), 169–182. https://doi-org.eur.idm.oclc.org/10.1086/675737Novotny, A. (2022). What happens in your brain when you give a gift? Park, S., Kahnt, T., Dogan, A. et al. (2017). A neural link between generosity and happiness. Nature Communications, 8, 15964. https://doi.org/10.1038/ncomms15964Een compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen vind je hier.

In deze aflevering verkennen we de fascinerende wereld van accenten. Van de invloed van een accent op hoe je wordt gezien tot de charme van een zangerig Italiaans of het prestige van Algemeen Nederlands – het komt allemaal voorbij. We bespreken hoe accenten ontstaan, welke vooroordelen eraan kleven, hoe de media hier handig gebruik van maken en hoe een accent kan bijdragen aan culturele trots en persoonlijke identiteit.Of je nu trots bent op je accent of het probeert af te leren, het blijft een belangrijk deel van je identiteit. Luister naar deze aflevering en ontdek hoe accenten ons dagelijks leven beïnvloeden!Presentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek: Rolf ZwaanBronnenBoduch-Grabka, K., & Lev-Ari, S. (2021). Exposing individuals to foreign accent increases their trust in what nonnative speakers say. Cognitive Science, 45:e13064. https://doi:10.1111/cogs.13064Grondelaers, S., van Hout, R., & van Gent, P. (2019). Re-evaluating the Prestige of Regional Accents in Netherlandic Standard Dutch: The Role of Accent Strength and Speaker Gender. Journal of Language and Social Psychology, 38(2), 215-236. https://doi.org/10.1177/0261927X18810730Grondelaers, S., van Hout, R., & van der Harst, S. (2015). Subjective accent strength perceptions are not only a function of objective accent strength. Evidence from Netherlandic Standard Dutch. Speech Communication, 74, 1-11. https://doi.org/10.1016/j.specom.2015.07.004.Khattat, T., Gutierrez, J., Tovar, E., Yang, G., Jackson, A., & Maldonado, E. (April 15, 2024). Language ideologies in animated films: Why does that character sound like that? Languaged Life. Nejjari, W., Gerritsen, M., van Hout, R., & Planken, B. (2020) Where does a ‘foreign’ accent matter? German, Spanish and Singaporean listeners’ reactions to Dutch-accented English, and standard British and American English accents. PLoS ONE, 15(4): e0231089. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0231089Rice, P. (February 2, 2006). Linguistic profiling: The sound of your voice may determine if you get that apartment or not. Washington University, Newsroom. Geluidsfragment Marciano Vink en Mario Been: https://www.youtube.com/watch?v=MtcTGy7oJas&ab_channel=ESPNNL.Een compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen vind je hier.

Online spelletjes met je vrienden, korte filmpjes van onbekenden en de nieuwste aflevering van je favoriete serie. Het aanbod van entertainment via digitale media is groter en toegankelijker dan ooit. Je zou denken dat we ons daardoor geen seconde meer hoeven te vervelen. Niets blijkt echter minder waar. We vervelen ons juist steeds vaker en lopen het risico om een chronisch gevoel van verveling te ontwikkelen. Waarom dit erg is en op welke manieren digitale media verveling juist verergeren in plaats van verminderen bespreken we in deze aflevering. Daarnaast duiken we in de wondere wereld van het organiseren van je besteklade.Presentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek: Rolf ZwaanBronTam, K.Y.Y., & Inzlicht, M. (2024). People are increasingly bored in our digital age. Communications Psychology, 2, 106. https://doi.org/10.1038/s44271-024-00155-9Een compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen vind je hier. Mocht je mee willen doen aan het onderzoek naar de besteklade, geef dan je indeling door via drangcast@gmail.com. We zijn benieuwd!

Het is 15 augustus 1971, nabij San Francisco, California, worden twaalf jonge mannen in de boeien geslagen en door de politie van Stanford afgevoerd naar Stanford County Jail. Nadat ze zijn ontluisd, krijgen ze gevangeniskleding met daarop een nummer, hun nieuwe naam. Twaalf andere jonge mannen, allemaal in een kakikleurig uniform met zonnebril en wapenstok bewaken de gevangenen. Gedurende twee weken zal het gedrag van deze 24 mannen in het kader van de wetenschap in de gaten worden gehouden. Althans, dat was de bedoeling. Op dag zes werd deze wereldberoemde studie noodgedwongen afgebroken. Al vrij snel zijn er kritische geluiden te horen. De studie zou niet ethisch zijn, de resultaten frauduleus en niet repliceerbaar. In deze aflevering bespreken we de opzet van, de fascinatie met en de (niet malse) kritiek op het Stanford Prison Experiment. Presentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek: Rolf ZwaanBronnenClark, H.H., Richard J. Gerrig, R.J. (1983). Understanding old words with new meanings. Journal of Verbal Learning and Verbal Behavior, 22(5), 591-608. https://doi.org/10.1016/S0022-5371(83)90364-X.Le Texier, T. (2019). Debunking the Stanford Prison Experiment. American Psychologist, 74,823-839. http://dx.di.org/10.1037/amp0000401Zimbardo, P., & Haney C. (2020). Continuing to Acknowledge the Power of Dehumanizing Environments: Responding to Haslam et al. (2019) and Le Texier (2019). AmericanPsychologist, in press. https://www.researchgate.net/publication/340470915_Continuing_to_acknowledge_the_power_of_dehumanizing_environments_Comment_on_Haslam_et_al_2019_and_Le_Texier_2019Reactie Le Texier op Zimbardo & Haney (2020) https://www.letexier.org/?The-SPE-Remains-Debunked-A-Reply-to-Zimbardo-and-Haney-2020Meer over het Stanford Prison ExperimentOfficiele website: https://exhibits.stanford.edu/speDas Experiment (Duitse film uit 2001 van Oliver Hirschbiegel over het Stanford Prison Experiment): https://www.imdb.com/title/tt0250258/The Stanford Prison Experiment (Amerikaanse remake): https://www.prisonexp.org/movieTrailer documentaire National Geographic: https://www.youtube.com/watch?v=igUQwX6vZRUEen compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen vind je hier. 

Wanneer je regelmatig meer dan één taal gebruikt, mag je jezelf twee- of meertalig noemen. Of je deze tweede taal nu van jongs af leert of op latere leeftijd, kennis van meer dan één taal is ontzettend handig. Naast de voordelen op het gebied van communicatie, zou tweetaligheid ook allerlei andere cognitieve voordelen bieden. In deze aflevering buigen we ons over de vraag hoe het tweetalige brein nu precies werkt, welke voordelen tweetaligen zouden hebben en of er ook nadelen kleven aan tweetaligheid. Daarnaast maakt een oude bekende een comeback. Presentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek: Rolf ZwaanBronGoral, M., & Hejazi, Z. (2021). Aphasia in multilingual patients. Current Neurology and Neuroscience Reports, 21(60). https://doi.org/10.1007/s11910-021-01148-5.Sulpizio, S., Del Maschio, N. Fedeli, D.. Abutalebi,J. (2020). Bilingual language processing: A meta-analysis of functional neuroimaging studies, Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 108,  834-853. https://doi.org/10.1016/j.neubiorev.2019.12.014.Een compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen vind je hier. 

We zien het op het journaal, we lezen erover in de krant, genocide. Hoewel het altijd gaat over onbeschrijfelijk leed dat een grote groep mensen wordt aangedaan, lukt het ons maar moeilijk - en slechts tot op zekere hoogte - om de emoties te voelen die bij de omvang en impact van een dergelijke gebeurtenis passen. Op de een of andere manier gaat dat veel gemakkelijker - haast vanzelf - wanneer we lezen of horen over leed dat een individu is aangedaan. Hoe komt het dat het leed van 100 mensen niet als 100 keer zo erg voelt dan het leed van een individu? Wat zegt dit over ons als mens? En (hoe) kunnen we zorgen voor een meer gepaste reactie op grootschalig leed?Presentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek: Rolf ZwaanBronSlovic, P. (2007). “If I look at the mass I will never act: Psychic numbing and genocide”. Judgment and Decision Making, 2(2), 79-95.Een compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen vind je hier. 

In deze eerste aflevering van het nieuwe seizoen keren we terug naar de platte aarde. We duiken in onderzoek waarin drie aanhangers van dit idee worden geïnterviewd over hun leven vóórdat ze hierin geloofden, hun omslagpunt, en hoe het hun wereld vandaag de dag vormt. De gesprekken onthullen intrigerende overeenkomsten én tegenstellingen. Zo delen platte-aarde denkers een gezamenlijk wantrouwen jegens de buitenwereld, maar lijken ze ook elkaar te wantrouwen. Wat zegt dit over hun overtuigingen? En wat kunnen we hiervan leren?Presentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek: Rolf ZwaanBronPahuus, K., Jørgensen, M.S., Wagoner, B. (2024). Toward a cultural psychology of conspiracy theories: A life-narrative analysis of flat earthers. Integrative Psychological and Behavioral Science. https://doi.org/10.1007/s12124-024-09857-5Een compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen vind je hier. Meer over de documentaire Behind the Curve op https://www.behindthecurvefilm.com/

De zomervakantie zit er bijna op en wij doen op de valreep tóch nog een zomerfilm, Ex Machina. In deze film wordt Caleb, een medewerker van een zoekmachinegigant door zijn CEO, Nathan, uitgenodigd om hem in zijn afgelegen huis annex lab te bezoeken. Bij aankomst blijkt dat de échte opdracht voor Caleb is om te achterhalen of de door Nathan gebouwde robot Ava bewustzijn heeft. Ze ziet er - deels - uit als een mens, maar kan ze ook denken als een mens en zich zo gedragen? Bij het bespreken van deze film komen thema’s als bewustzijn, AI en identiteit aan bod. We gaan onder andere in op vragen als: Wat is intelligentie?, Maakt het voelen van empathie een robot menselijk?, en Wat is de betekenis van het einde van de film? Over de vraag of we angstig moeten zijn voor AI maakten we al eerder aflevering 89. Presentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek: Rolf ZwaanBronEen beschrijving van de film Ex Machina en links naar alle eerdere zomerfilms is hier te vinden. Een compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen vind je hier.