Bijbels Museum: universele verhalen met kunst in de hoofdrol

In 1975 schonk schilderes Josina Knap het schilderij Benjamin voor Jozef aan het Bijbels Museum in Amsterdam. Het hing jarenlang in de vaste opstelling, totdat het bij een herinrichting rond het jaar 2000 in depot belandde.In 2020 ontzamelde het museum zijn gehele collectie. Objecten werden overgedragen aan andere musea en erfgoedpartners. In overleg met de kinderen van Josina Knap droeg het museum het doek Benjamin voor Jozef over aan het St. Ignatiusgymnasium, de school die chronologisch de opvolger is van de Christelijke HBS aan wie Josina Knap het ooit eerder schonk. Maar die HBS was toch afgebrand? Wat is er eigenlijk in alle tussenliggende jaren met het doek gebeurd?Bertien Minco (directeur Herinneringscentrum Kamp Westerbork) maakte op verzoek van het Bijbels Museum deze tweedelige podcast, waarin de oorlogsgeschiedenis van het schilderij en die van haar moeder elkaar op een wonderbaarlijke wijze kruisen.#geschiedenis #WO2 #kunst #kunstgeschiedenis #verhalen

In de oorlog verwijderd schilderij terug op oude plek in Amsterdam.In 1941 werd op last van de Duitse Sicherheitsdienst het schilderij Benjamin voor Jozef van de Amsterdamse kunstenares Josina Knap uit de hal van de Christelijke HBS van de toenmalige Euterpestraat in Amsterdam verwijderd. Op het schilderij staat een scene uit het Oudtestamentische verhaal van Jozef en zijn broers afgebeeld. "Ach, dass sind Juden", klonk het toen de SD de school binnentrok. De conciërge van de school verwijderde het schilderij dezelfde dag, rolde het op en borg het weg. Inmiddels is dit doek, na jarenlange omzwervingen in de tijd en door het land, weer op min of meer dezelfde plek te zien. Wat is er eigenlijk mee gebeurd?Bertien MincoBertien Minco (directeur Herinneringscentrum Kamp Westerbork) maakte op verzoek van het Bijbels Museum deze tweedelige podcast, waarin de oorlogsgeschiedenis van het schilderij en die van haar moeder elkaar op een wonderbaarlijke manier kruisen.#kunst #geschiedenis #verhalen #Amsterdam #WO2

Wat betekent het voor je identiteit als je verhuist naar een andere en voor jou onbekende cultuur? Sarah vertelt hoe haar heimwee steeds nieuwe vormen aanneemt.We horen Sarah Safi Harb, die stil staat bij het kunstwerk Choub (‘Hout’) van Medhi Mashayekhi. Net als Medhi was ook Sarah, toen ze net in Nederland was, op zoek naar een nieuwe identiteit. Die zoektocht begon voor haar in de H&M, want wat je draagt, zegt iets over wie je bent of wilt zijn. Inmiddels woont Sarah alweer een heel mensenleven in Nederland. Maar dat betekent niet dat ze zich hier helemaal thuis voelt.https://exodus.nu/mehdi-mashayekhi/Thema’s: Migratie, Identiteit, Zelfhulp, Maatschappij, Kunst, Bijbels Museum, Buitenplaats Doornburgh

Niel bezoekt de tentoonstelling EXODUS met zijn gezin. Hij wordt gegrepen door het kunstwerk van de makers uit de Pauluskerk dat in de tentoonstelling hangt. Zij maakten gezamenlijk een kunstwerk waarin ze hun eigen, vaak rauwe, leefwereld verwerkten. Niel zat vaak en lang in detentie, tot hij zijn leven een positieve draai wist te geven. Hij zit nu niet meer vast, maar is hij dan ook werkelijk vrij?https://exodus.nu/marcha-van-den-hurk/Thema’s: Vrijheid, Verslaving, Zelfhulp, Relaties, Verhalen, Kunst, Maatschappij, Bijbels Museum, Buitenplaats Doornburgh

Het praktiseren van Winti was door de koloniale macht eeuwenlang verboden in Suriname. Jaasir Linger vraagt met zijn kunstwerk, vol symboliek verwijzend naar Winti, aandacht voor de religie van zijn voorouders. We volgen hem vanaf het moment dat hij – op zijn zevende – voor het eerst met Winti in contact kwam. En we horen Winti-priesteres Marian Markelo, die op haar 14e besloot de christelijke kerk vaarwel te zeggen en het Winti-geloof te onderzoeken. Die religie, die staat voor leven in harmonie met de mensen om je heen en met de natuur, is nu haar levensweg.Thema's: Suriname, Dekolonisatie, Winti, Slavernijverleden, GeenPunt, Maatschappij, Keti Koti, Bijbels Museum, Buitenplaats Doornburgh

Kunstenaar Marieke Ploeg las dat God ooit aanbeden werd als echtpaar, man en vrouw. Het vrouwelijke goddelijke heette Asjera. Ze besloot Asjera terug te brengen in ons collectieve geheugen. Samen met zo’n 200 helpers maakte ze ruim 3000 godinnenbeeldjes, voor in de tentoonstelling, én voor bij mensen thuis. In deze podcastaflevering volgen we ook feministische theoloog Berthe van Soest, die haar zelfgemaakte Asjera-beeldje meeneemt op haar Extinction Rebellion-actie.https://exodus.nu/kom-ook-asjeras-maken/Thema’s: Godsdienst, Vrouwenrechten, Feminisme, Verzet, Maatschappij, Bijbels Museum, Buitenplaats Doornburgh

Marrit Jellema, auteur en spoken word artist over haar leven voor, tijdens en na haar verslaving aan alcohol en drugs: ‘Het was mijn jeugddroom om schrijver te worden. Die heeft in de ijskast gestaan, maar kwam weer naar boven in de kliniek. Daar schreef ik veel, omdat ik niemand meer vertrouwde. Ik deelde wat er met me gebeurde vanaf het papier, Daar ben ik aangemoedigd om met schrijven verder te gaan. Het heeft me letterlijk van de straat gehouden. Het heeft me geholpen om alles van me af te kunnen schrijven.’De EXODUS FILES bestaat uit een serie van 6 gesprekken van theaterdirecteur en curator Jörgen Tjon A Fon en theologe Janneke Stegeman van elk circa 30 minuten. Verrassende en inspirerende gesprekken over de betekenis van EXODUS vanuit een christelijke, joodse en islamitische visie. Thema's die aan de orde komen zijn o.a. ons slavernijverleden en de doorwerking daarvan in het heden, verslaving en afkicken, migratie en identiteit. De EXODUS FILES is een productie van het Bijbels Museum, horend bij het project EXODUS⁠ van het Bijbels Museum en Buitenplaats Doornburgh.#verslaving #zelfzorg #vrijheid #maatschappij #gezondheidszorg #literatuur

Mehmed Yamali, woordvoerder van de Fatih Moskee aan de Rozengracht in Amsterdam in gesprek over Musa, Mozes in het Arabisch en de betekenis van Exodus:‘In het Arabisch heet Mozes Musa. Dat betekent ‘wat het water bracht’. Musa was een revolutionair die tegen het systeem in ging, ondanks dat hij wist dat hij problemen zou krijgen. Toen hij zich bewust werd van het systeem, zag hij dat het niet goed was en dat hij problemen zou krijgen. Dat het ten koste van hemzelf zou gaan. Ondanks dat hij wist dat hij niet geliefd zou zijn, koos hij voor rechtvaardigheid.’De EXODUS FILES bestaat uit een serie van 6 gesprekken van theaterdirecteur en curator Jörgen Tjon A Fon en theologe Janneke Stegeman van elk circa 30 minuten. Verrassende en inspirerende gesprekken over de betekenis van EXODUS vanuit een christelijke, joodse en islamitische visie. Thema's die aan de orde komen zijn o.a. ons slavernijverleden en de doorwerking daarvan in het heden, verslaving en afkicken, migratie en identiteit.De EXODUS FILES is een productie van het Bijbels Museum, horend bij het project EXODUS⁠ van het Bijbels Museum en Buitenplaats Doornburgh (2022/2023)#islam #religie #maatschappij #integratie #migratie