Dick en Daniël Geloven het Wel

Met historicus George Harinck. Het is 4 en 5 mei. Met de kennis van nu is het bijna niet te geloven: gelovige kerkgangers, dominees ook, die enthousiast waren over Hitler. Hoe kon dat? En wat kunnen christenen vandaag daarvan leren? In Nederland bestond vooral in de hervormde kerk enige sympathie voor het nazisme. Tegelijk waren de dominees en priesters spin in het web van het verzet tegen de Duitsers, en hielp geen beroepsgroep zo vaak Joden als zij. In Duitsland lag de zaak veel ingewikkelder. Ondanks de vele verhalen over Bonhoeffer was het kerkelijke verzet tegen Hitler daar onnoembaar klein. Mensen hoopten dat Hitler mensen terug in de kerk zou brengen. We praten over de vraag of het zin heeft de jaren dertig met de politiek vandaag te vergelijken. George denkt van wel, en ziet overeenkomsten tussen vandaag en 1933. ‘We moeten niet vergeten: het begon niet met de Holocaust, het begon met bordjes ‘Voor Joden verboden’ in het Amsterdamse Vondelpark.’

Te gast zijn dominee Mark de Jager en relatietherapeut Cocky Drost. ‘Geen seks voor het huwelijk’, afwijzing van homoseksualiteit - gaat het in de kerk over seks, dan is er meestal een probleem. Terwijl de christelijke kijk op seksualiteit en relaties in de tijd van het Nieuwe Testament juist heel revolutionair en bevrijdend was. ‘En dat is ze in deze geseculariseerde tijd nog steeds’, ziet dominee Mark in zijn kerk. Jongeren snakken naar helderheid, en een positief verhaal. Dat verhaal hééft de kerk, ziet ook Cocky die als relatietherapeut veel mensen begeleidt. Maar hoe doe je dat dan: die mooie christelijke visie op seks laten zien? Hoe praat je gelovig over seks zonder dat het meteen een probleem wordt? En wat ís die positieve christelijke kijk dan precies? Onderzoek uit 2023 laat in elk geval zien dat gelovige mensen weliswaar ietsje minder seks hebben dan hun niet-gelovige medeburgers, maar ze waarderen hun seksleven wél hoger.

Met baptistentheoloog Teun van der Leer en ND-collega Laura Dijkhuizen. Ooit was het zo helder bij de baptisten: je wordt pas gedoopt als je bewust gelooft, en dan kun je ook pas lid worden van de gemeente. Dat laatste is nu aan het wankelen. Moet je echt mensen dwingen zich nog een keer te laten dopen, als ze als kind gedoopt zijn en toch van jouw kerk lid willen worden? In Engeland zijn de meeste baptisten al om, en ook in Duitsland schuift het. Maar wat gebeurt er als zo’n fundamenteel uitgangspunt gaat schuiven? Waarom is die volwassendoop voor baptisten zo essentieel? En waar komt dat vandaan? Laura vertelt hoe die nieuwe benadering uitwerkt in haar baptistengemeente, Silo in Utrecht. En Teun legt uit door welke ontwikkelingen baptisten op dit moment gaan.

Met Heleen Zorgdrager en Benno Zuiddam.Onder christenen neemt de laatste jaren het aantal scheidingen toe. Wat zegt de Bijbel en de theologie over scheiden? Heleen (hoogleraar systematische theologie) en Benno (docent ethiek) zijn het erover eens dat ‘een relatie in liefde en trouw’ het bijbelse ideaal is. Maar als ze zich buigen over teksten uit Genesis, Leviticus en de woorden van Jezus in Matteüs lopen hun meningen over scheiden uiteen. ‘Het huwelijk is een levenslange overeenkomst en dus in principe onopzegbaar’, vindt Benno. ‘Dat is het ideaal.’ In de Bijbel is het huwelijk een gegeven, concludeert Heleen. ‘Maar “tot de dood ons scheidt” kan ik niet terugvinden in de Bijbel.’ Het huwelijk is een afspiegeling van het verbond van God met zijn gemeente, benadrukt Benno. ‘Gods trouw is tot in eeuwigheid.’ Heleen: ‘God is trouw aan zijn verbond, maar wij zijn God niet. Als falen ergens een plek mag hebben, dan is dat in de kerk zou ik zeggen.’Luister voor de pastorale aanpak van scheiden de aflevering Wat heb je aan de kerk en de dominee als je gaat scheiden? in de podcastserie Gebroken Gelofte, nu in je favoriete podcastapp.Interview met Daniël Gillissen over zijn scheiding: https://www.nd.nl/leven/leven/1218183/het-huwelijk-van-daniel-gillissen-strandde-hoe-is-het-om-te-s

Met dominee Rianne Veenstra en ethicus Theo Boer. Steeds meer mensen in Nederland kiezen voor euthanasie; ze hebben een zelfgekozen dood liever dan afwachten wanneer het einde komt. Behoudende protestanten en katholieken zijn daar vanouds fel tegen. Dat verandert snel. Rianne is predikant in Almere, en maakt geregeld mee dat gemeenteleden voor euthanasie kiezen. Hoe gaat ze daarmee om? ‘Ik probeer zo lang mogelijk met mensen mee te lopen.’ Betekent dat ook dat ze komt als iemand vraagt of ze als dominee bij de euthanasie aanwezig is? Theo weet alles van de euthanasiepraktijk in Nederland. Ooit werden abortus en euthanasie in één adem genoemd als dingen waar behoudende gelovigen tegen waren. Dat is voorbij, ziet hij. Ook kerkgangers zijn mondige mensen geworden. Dat christenen altijd massaal tegen euthanasie waren, is overigens een misverstand - waarschuwt hij. ‘De linkerflank van de kerken was in de jaren zeventig voorloper in de acceptatie van euthanasie in Nederland.’ Toen betekende euthanasie wel iets anders dan nu, vertelt Theo. Ging het vroeger vooral om problemen met sterven (met veel pijn en verstikking), vandaag gaat het vooral om problemen met leven: het opgeven van zelfstandigheid en zich een blok aan het been van de kinderen voelen.

Bijbelwetenschapper Ruben van Wingerden legt op Goede Vrijdag uit wat wij weten over de kruisiging van Jezus en hoe gruwelijk deze dood was. Waarschijnlijk stierf Jezus niet door verstikking. En zo heeft Ruben nog een aantal feiten die niet algemeen bekend zijn.Christenen realiseren zich volgens hem vaak onvoldoende wat een gruwelijk martelwerktuig het kruis was, bedoeld om vernedering, schaamte en angst in te boezemen. HIj legt aan de hand van allerlei oude bronnen uit hoe dat kruisigen in de Romeinse tijd ging.Op een gegeven moment is het kruis van symbool van schande en vernedering een overwinningssymbool geworden. Dat miljoenen mensen kruisjes om de hals of in het oor dragen of tatoeages hebben van het kruis kan Ruben begrijpen. Maar dan alleen als je beseft dat het kruis een vreselijk martelwerktuig was. ‘Als fashion-item vind ik het storend.'Luister ook aflevering #50: Hoe leg je uit wat Jezus’ dood aan het kruis betekent?

De charismatische prediker David de Vos begon geweldig radicaal. God was dichtbij, wonderen lagen binnen handbereik. In Burkina Faso en in Nigeria organiseerde hij rally’s met tienduizenden mensen. Ook was hij jarenlang vaste prik bij de genezingsdienst op Opwekking. Zijn eenvoudige boodschap was dat als je maar voor Jezus koos alle problemen in je leven zouden worden opgelost. Dat maakte hem tot een van de bekendste voorgangers van evangelisch Nederland. Inmiddels heeft David ontdekt dat het zo simpel niet werkt. Hij heeft een omslag meegemaakt, vertelt hij. Minder dan ‘Jezus aannemen’ draait het nu om ‘eerlijkheid’ en ‘je kwetsbaarheden onderkennen’. We gaan met David in gesprek over de rauwe kant van evangelisch Nederland (dat David soms op The Handmaid’s Tale vindt lijken). Over de polarisatie sinds de coronapandemie, die David aan den lijve ondervond. En over wat er gebeurt als grote charismatische voorbeelden keihard van hun voetstuk vallen.Lees hier meer over David de Vos:https://www.nd.nl/geloof/evangelisch/1217085/evangelist-david-de-vos-is-klaar-met-halleluja-even-bidden-pl

Met ND-Vaticaanwatcher Hendro Munsterman. Het gaat niet goed met de gezondheid van de paus. Maken we binnenkort mee dat de 87-jarige leider van de katholieke wereldkerk gaat aftreden of misschien zelfs overlijden? Hendro werkt voor het Nederlands Dagblad in Rome. Hij vertelt hoe zijn werk het midden houdt tussen dat van koningshuisjournalist en politieke verslaggeving. Als paus Franciscus overlijdt of besluit af te treden, treedt een ingewikkelde machinerie in werking. Hoe gaat dat? En wat maakt deze eerste paus van buiten Europa en het Middellandse Zeegebied zo bijzonder? Kunnen we verwachten dat zijn opvolger in zijn lijn verdergaat, of volgt na de eigenzinnige plannen van Franciscus onvermijdelijk een conservatieve tegenreactie?

Op God willen vertrouwen en tegelijk veel geld hebben, is dat geen lastige combinatie? Pas op voor de Mammon, de god van het geld waarschuwt Jezus. Sommige mensen vinden geld een genânt onderwerp, maar Jan praat er open over. Hij verdiende zijn miljoenen onder meer met zijn mediabedrijf en reisorganisatie. Het verhaal van Jezus en de rijke jongeling die geen afstand van zijn bezit kon doen, raakt Jan. ‘Maar het gaat er uiteindelijk om wat je met je geld doet.’ Wie veel heeft - aan geld of aan tijd - zou ook veel moeten weggeven, vindt hij. Maar hoe ga je om met alle verzoeken om financiële steun die je dan krijgt? En wat besteed je aan jezelf? ‘Ik rijd slechts een tweedehandsje’, zegt Jan over zijn luxe uitgevoerde Jaguar. Echt rijk voelt hij zich door zijn werk voor Mercy Ships en Hour of Power. Aan het slot heeft hij voor de luisteraars nog een financiële tip.