Makkelijk Praten

Vissen...

Werkwoord, hobby, sterrenbeeld en iets wat Adriaan graag doet om complimenten te vangen. Maar bovenal: gewervelde zeediertjes, waarvan onterecht wordt gedacht dat ze een geheugen hebben van maar een paar seconden. Deze aflevering van Makkelijk Praten zal vooral gaan over die laatste categorie vissen.

Rob Kroes onderzoekt vissen aan de Universiteit van Amsterdam en in het bijzonder de migratie van vissen.

Waarom migreren vissen? En zouden ze dat überhaupt wel moeten doen? Is het waar dat goudvissen een geheugen hebben van maar een paar seconden (nee)? Hoe kun je eigenlijk de locatie van vissen bepalen? Kunnen ze verdwalen dan wel achteruit zwemmen?

Naast vissen natuurlijk ook ander wetenschapsnieuws. Over waarom gamen veel beter is voor de gemoedstoestand dan televisie kijken. Over het DNA van 3D-geprinte spullen. Over het geheugen van een goudvis (dat is dus helemaal niet maar een paar seconden, zoals vaak onterecht wordt gedacht). Over Greta Thunberg. Én over het algoritme van Spotify, hopelijk lezen ze mee.

Dit is de laatste Makkelijk Praten van het jaar, tevens het decennium. Fijne feestdagen en hartelijk dank voor het luisteren naar Makkelijk Praten Podcast in 2019! Hopelijk was het een jaar om nooit te vergeten, zoals een goudvis dat ook niet zal doen, omdat het geheugen van vissen helemaal niet maar een paar seconden is. Dat is een misvatting.

Volg ons op:

Zwaartekracht en zwarte gaten: zowel lekker alledaags als fundamenteel knap ingewikkeld. 

Gideon Koekoek onderzoekt zwaartekrachtsgolven afkomstig van zwarte gaten aan het Nikhef en dan met name de detectie ervan. Detectie waarvan Einstein overigens honderd jaar geleden zei, dat deze vanwege die gigantisch kleine schaal, (0,00000000000000000000001, dat zijn twintig nullen na de komma) niet mogelijk was... in your face, Albert! 

Maar hoe detecteer je zo'n zwaartekrachtsgolf dan eigenlijk? Waarom valt een basketbal even snel naar beneden als een pingpongbal? Is Limburgse kruisbessenvlaai de lekkerste? En waarom blijven we zwaartekrachtsgolven meten, als we ze al hebben gedetecteerd?

Verder behandelen we de rol van trouwe viervoeters bij het lezen van boeken en kijken we naar hoe het schrijven van Sinterklaasgedichten kan helpen bij het vullen van zwarte gaten. 

Oh en het is pakjesavond! Deze aflevering wordt opzettelijk niet in rijmvorm opgenomen en omschreven, want dat is zo afgezaagd. En deze 6e aflevering van het 2e seizoen van Makkelijk Praten is dat uiteraard niet.

Volg ons op:

Lang geleden kroop de Tiktaalik roseae als eerste waterdier het land op. Althans, dat is het vermoeden - zeker weten doen we het niet. Wat we wel zeker weten, is dat dit inmiddels uitgestorven chordadier niet zal hebben doorgehad dat hij 375 miljoen jaar later in de inleiding van een wetenschapspodcast over evolutie zou genoemd. Daar was-ie vast hartstikke trots op geweest.

Want daar gaan we het over hebben deze aflevering: evolutie en genetica! Wat een feest! En dat doen we met niemand minder dan dr. Mirte Bosse, wetenschapper aan de Wageningen University & Research. Trouwens, zelfs Makkelijk Praten evolueert! We hebben namelijk nieuwe apparatuur en wat niet al. Dat geeft Sander de vrijheid mensen af te kappen middels jingles instarten - ook dat is evolutie.

Uiteraard is dat niet alles! Ook komen fatshamende leraren, rock-concerten voor witte haaien en de voor-en nadelen van contactloos betalen aan bod.

Volg ons op:

Satire, wie kent het niet? Nou, dat ligt dus blijkbaar aan de context. Zo leren we van promovendus Britta Brugman van de Vrije Universiteit Amsterdam. Zij doet onderzoek naar satire en in het bijzonder het taalgebruik in satirisch nieuws, door analyses te maken van satirsch, neutraal en gekleurd nieuws.

Hoe kijkt zij tegen een website als De Speld aan? Is GeenStijl satire? Is ironie in the eye of the beholder of een objectieve maatstaf? Wat zijn taaleigenschappen die een nieuwsartikel of video satirisch maken en wat voor invloed heeft dit op de mening en gedrag van de lezers en kijkers? Bestaat neutraal nieuws eigenlijk wel en kun je als onderzoeker hier zelf wel neutraal in zijn?

Kortom, wetenschap over satire, ook dat is Makkelijk Praten. En satire over wetenschap? Wat is trouwens het nut van snot? En hoe snel herken je een liedje? Even zonder grappen: wederom een aflevering om te gieren (en te leren).

Volg ons op:

Een stad, wat is dat?

Is het de stenen die de gebouwen vormen? De gebouwen waar de mensen in kunnen wonen? Of juist de mensen, die zorgen dat de stad bruist?

Dr. Peter Pelzer, universitair docent en planoloog aan de Universiteit Utrecht, onderzoekt hoe in de toekomst steden eruit zullen zien. Wat kunnen we verwachten? Met zonnecellen bedekte autowegen? Of juist rustiekere infrastructuren á la een grachtengordel, die duurzamere mobiliteit-oplossingen biedt in de vorm van varen, fietsen en wandelen?

Eigenlijk is de wetenschap ook een soort stad; een domein met een eigen cultuur. Een samenleving die continu verandert en waar er kritisch wordt gekeken naar het nu én naar de toekomst. Het mag dus geen verrassing zijn dat deze aflevering weer bomvol nieuwe inzichten zit, over zowel steden als de wetenschap an sich.

En dat niet alleen: ook passeren rijdende ratten die zin hebben in een versnapering en Technicolor-foto's de revue. Luisteren (en kijken) dus!

Volg ons op:

What’s the matter? Everything! Everything is matter!

Zelfs het tegenovergestelde van materie, anti-materie, is eigenlijk ook gewoon materie. Maar dan omgedraaid in tijd, ruimte en lading. Snappie?

Vast niet, maar daarvoor hebben we dr. Jacco de Vries van Nikhef aan tafel, die zit namelijk supergoed in (de) (anti-)materie! Hij werkt samen met CERN en probeert gevoeligere sensors te bouwen voor de LHC, zodat zij nóg sneller deeltjes op elkaar kunnen laten schieten en Jacco en zijn team nóg nauwkeuriger de aanwezigheid van anti-deeltjes kunnen meten?

Is dat alles in deze tweede aflevering van seizoen twee? Nee joh! Het carnavalskoe-onderzoek uit seizoen 1 krijgt een vervolg, er wordt gesproken over artificiële intelligentie, over babyflessen van grofweg millennia oud en onze favoriete Netflix-serie passeert ook nog eens de revu. Als dát niet genoeg stof is ..(hihi)

Volg ons op:

Seizoen 2. Daar gaan we weer!

We trappen af met een extra lange, ietwat serieuze aflevering.

Dr. Peter Bijl van de Universiteit Utrecht bestudeert de evolutie van de Arctische Poolkappen. Maar hoe dan? Je kan toch niet terugkijken in de tijd? Jawel hoor, net zoals bij het bestuderen van de evolutie van mensen en dieren, moet je gewoon op de juiste plekken graven en aanschouwen c.q. onderzoeken wat voor moois er zich allemaal wel niet ondergronds bevindt.

Tijdens de opnames vond toevallig net de conferentie van de IPCC plaats, een internationaal samenwerkingsverband van klimaatwetenschappers. Zij publiceerden nieuwe resultaten en het zag er al met al niet te rooskleurig uit, wat het klimaat betreft althans.

Valt er dan niks te vieren? Jawel! We zijn terug, met een nieuw seizoen. Er is een robotvis ontwikkeld die ongemerkt tussen de tonijnen zwemt! Adriaan is pas op vakantie geweest en ging met het vliegtuig... mag dat nog wel? Tevens verslikt hij zich in de naam van een Amerikaanse Staat. Ennn we hebben een nieuw onderdeel!

Volg ons op: